Inteligencja emocjonalna

Inteligencja emocjonalna

Inteligencją emocjonalną określamy umiejętność człowieka do określania  i kontrolowania emocji. Obejmuje ona potrzeby emocjonalne, popędy, a także system wartości człowieka, który determinuje jego  zachowanie. Decyduje również o umiejętnościach przystosowania się do otoczenia, właściwych relacjach międzyludzkich i sukcesach zawodowych, dlatego termin ten coraz częściej wymieniany jest jako element prawidłowego rozwoju dziecka.

Kształtowanie inteligencji emocjonalnej u dziecka warto rozpocząć jak najwcześniej, tym bardziej że jest to nauka na całe życie.

Emocje dzieci, szczególnie tych najmłodszych są silne, gwałtowne, zmienne i krótkotrwałe. Dzieci rozpoznają uczucia, jednak potrafią nazwać tylko niektóre z nich. Nie potrafią ich ukrywać ani kontrolować. W okresie przedszkolnym, kiedy dominującymi emocjami są: radość, smutek i gniew, dziecko wymaga naszej pomocy w uczeniu się rozpoznawania uczuć i panowania nad nimi.

W celu stymulowania rozwoju emocjonalnego u dziecka rodzice powinni jak najczęściej rozmawiać z nim o uczuciach, zadawać pytania: „Co czujesz?” „Jak sądzisz, co czuje druga osoba?”,  młodszemu dziecku można zaproponować narysowanie tego, co czuje.

Dorośli nie powinni zaprzeczać uczuciom dziecka, ale za każdym razem je akceptujmy np. słowami: „Rozumiem, że jesteś smutny, to musiało być przykre”.

Rodzice powinni również pokazywać dziecku różne punkty widzenia, ponieważ umiejętność spostrzegania otoczenia oczami innych jest jedną z cech wysokiej inteligencji emocjonalnej. W tym celu można zadawać dziecku pytania: „Co czułbyś, gdybyś był Olą/Kacprem, a  nie sobą?” Czytając bajki, oglądając telewizję, warto zadawać pytania: „Co czuli bohaterowie?”, „Dlaczego tak się czuli?”, „Po czym to poznałeś?”

Warto również dzielić się z dzieckiem swoimi uczuciami. Kiedy zdarzy nam się płakać lub złościć przy dziecku, a ono zapyta czy coś się stało, nie zaprzeczajmy. Jak najczęściej mówmy o swoich uczuciach – „Jestem wesoły, złości mnie to, zawstydziłem się”.

Poniżej znajdują się przykłady zabaw i ćwiczeń wspomagających rozwój emocjonalny dziecka.

1)   Jaka to minka? – Narysujmy na oddzielnych kartkach symbole poszczególnych emocji (np. radość, złość, smutek). Zadaniem dziecka jest przyporządkowanie przygotowanych wcześniej fotografii przedstawiających różne stany emocjonalne do właściwych symboli.

2)   Nazywamy swoje uczucia - dziecko oglądają ilustracje przedstawiające uczucia np. radość, smutek, strach, gniew. Następnie opisuje co czują postacie przedstawione na rysunkach/ zdjęciach i co takiego takiego się wydarzyło, że dana osoba właśnie to odczuwa. Można odwołać się do doświadczeń dziecka np. „ Kiedy ty jesteś szczęśliwy?” itp.

3)   Pokaż jak się czujesz, gdy…. – Dziecko wyraża gestem, mimiką lub ruchem swoje emocje wywołane sytuacjami, w których mogą się znaleźć, np. Tata jest długo w pracy, Idziesz z mamą na lody, uciekł Ci autobus.

4)   Lustro - Dziecko stoi naprzeciwko rodzica, który jest lustrem. Dziecko ma za zadanie pokazywać różne miny wyrażające emocje, a rodzic próbuje je dokładnie powtórzyć. Potem następuje zamiana ról.

5)   Silne dmuchnięcie (zabawa na uspokojenie dziecka) – Należy przygotować z paska kartonu tor w kształcie rynienki. Następnie ustawcie się po przeciwnych stronach i wprawiajcie w ruch piłeczkę pingpongową naprzemiennie, tak aby za pomocą jednego dmuchnięcia dotarła do przeciwnika.

6)   Bąbelkowy masaż – zadaniem dziecka jest turlanie się po bąbelkowej folii tak długo, jak będzie słychać pstrykanie bąbelków.

7)   Pozbywanie się strachów – kiedy dziecko się czegoś boi można zaproponować mu ulepienie z plasteliny, ciastoliny lub masy solnej placka, w którego włoży swojego duszka czy innego stwora i zawinie go w naleśnik, a potem będzie  przygniatać raz jedną, raz drugą rączką.

   opracowanie: Anna Kwiecińska